Po co Egipcjanom były piramidy? Czy chodziło o zwykłą pychę arystokratów, o starożytnego „misia na miarę naszych możliwości”? No raczej nie. Ówcześni Egipcjanie nie tylko wierzyli w życie po śmierci, ale też wydawało im się ono nie mniej ważne od tego… hm, prawdziwego. Była to sprawa na tyle ważna, że piramidy, czyli groby najbardziej znanych dziś faraonów, były bardziej okazałe od ich pałaców. No i o całe rzędy wielkości droższe. (more…)

Odporność na wiele chorób jest nietrwała i to nawet nie dlatego, że bakterie i wirusy mutują. Układ immunologiczny „zapomina” o zagrożeniu i gdy to przychodzi ponownie, jest równie zdziwiony jak za pierwszym razem. Jeśli się chwilę zastanowić, to samo dotyczy ludzi, a nawet państw. (more…)

Przesłanie filmu Metropolis z 1926 roku nie straciło nic ze swej aktualności. A jak się lepiej zastanowić, to po blisko stu latach jest aktualne nawet bardziej. Jedną z głównych zalet maszyn jest brak emocji. Działają bezdusznie, według chłodnych algorytmów i robią dokładnie to, czego od nich oczekujemy. Nikt już nie próbuje traktować poważnie praw robotyki Asimova, czy późniejszych „nowelizacji”. Po co dodawać do drona-zabójcy opcję sumienia? Jak się chwilę zastanowić, to sami z wielką determinacją budujemy coś, co może nas zniszczyć, nawet nie czując przy tym cienia smutku, czy refleksji. (more…)

Czemu czytelnicy literatury mainstreamowej zwykle omijają fantastykę szerokim łukiem?

Istnieje bardzo dużo wielkich i uznanych dzieł, które z całą pewnością są fantastyką. Jednak nie są fantastyką nazywane. Można by powiedzieć, że ocena dzieła zależy od jego pozycjonowania, czy otagowania. Sama literatura fantastyczna nie ułatwia zadania, bo przecież znakomita większość popularnych powieści fantastycznych nie niesie ze sobą żadnych wartości poza rozrywką, bywa że i napisaną na granicy grafomanii. To samo dotyczy zresztą wszelkiej literatury gatunkowej. (more…)

Większość ludzi uważa, że większość ludzi to kretyni. A skoro tak, to nie warto rozmawiać z nikim, kto ma poglądy inne od moich. Szybkim truchtem zmierzamy w kierunku rzeczywistości grup okopanych na stanowiskach i nie dopuszczających jakichkolwiek negocjacji. (more…)

Kilka dni temu wziąłem udział w konferencji „O Lemie i kosmosie” zorganizowanej przez Polską Agencję Kosmiczną. Konferencja odbyła się w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. Moje krótkie wystąpienie zaczyna się w 4:34. Do obejrzenia tutaj.

Czy ja jestem patriotą? Nie wiem. To raczej określenie z kategorii, która nie powinna być kojarzona z autodeklaratywną formą pierwszoosobową. Coś jak „piękna” albo „przystojny”… ewentualnie „dobry kierowca”. To raczej powinien wypowiedzieć obiektywny obserwator. Kiedyś bardzo dawno temu zastanawialiśmy się z kumplami, czy pierwszego sierpnia ’44 byśmy sięgnęli po broń, czy raczej wsiedli w pierwszy samolot na zachód. To było tak bardzo dawno temu, że nawet nie wiedzieliśmy, iż nie było żadnych samolotów na zachód. Ani żadnej broni. Byliśmy dziećmi w biednym ale bezpiecznym PRL–u. (more…)

Nie jestem taka jak inne, mam iPhone’a, piję kawę ze Starbucks’a, interesuję się modą i muzyką… Taki opis przekonanej o swojej wyjątkowości nastolatki stał się już memetyczny. Poczucie własnej wyjątkowości jest powszechne i nie ma w nim niczego dziwnego. W końcu współczesna cywilizacja daje nam, jak się zdaje, niemal nieograniczone możliwości wyboru drogi. No właśnie – zdaje się. (more…)

Mam wrażenie, że już kiedyś, lata temu, napisałem ten felieton. Być może były to dwa albo trzy osobne felietony, w których snułem te ponure wizje przyszłości. Dziś z uczuciem déjà vu piszę o tym samym, ale tym razem to już nie jest futurologia krótkoterminowa, lecz obserwacja wydarzeń, które właśnie zachodzą. (more…)

Nie chcę, żeby czytanie było dla dzieci czymś, co trzeba odwalić, żeby móc się zająć jakimś „prawdziwym życiem”. (Więcej…)

W 1976 roku ukazała się powieść Frederika Pohla 𝘊𝘻ł𝘰𝘸𝘪𝘦𝘬 𝘱𝘭𝘶𝘴. Główny bohater został poddany wielu modyfikacjom ciała i scyborgizowany w sposób tak zaawansowany, że nie mógł funkcjonować bez stałego połączenia z komputerem. Pohl nie doszacował tempa postępu technologicznego, a szczególnie skali miniaturyzacji, bo komputer był tak „mały”, że miał rozmiary i wagę plecaka wyprawowego. Jednak sama wizja stałego połączenia człowieka z maszyną była niezwykle trafna, a my wszyscy jesteśmy tego najlepszym dowodem – przecież czytasz te słowa z laptopa albo smartfona. (more…)

Dawno temu w podstawówce wkręciliśmy naszą matematyczkę, że rosnące na parapecie drzewko szczęścia jest niebieskie. Bardzo ją lubiliśmy, więc i wkrętka była raczej sympatyczna. Wystarczyła jednak minuta, by matematyczna zgodziła się z trzydziestoparoosobową klasą, że roślina jest niebieska. To była szybka lekcja, jak działa konformizm. (more…)

Trudno się pisze w czasach pandemii. Teraz, w połowie maja, już trochę przywykliśmy, ale gdy kończyłem poprzednią powieść, COVID-19 dopiero ujawniał się w Polsce. Myślałem sobie wtedy, co ja za nieistotne bzdury tutaj wypisuję, przecież za oknem dzieją się rzeczy ciekawsze. I cóż było robić? Część tej rzeczywistości dodałem do mojej fikcji. (more…)

Trafiłem kiedyś na dyskusję o tym, dlaczego uczymy dzieci o Mieszku I, skoro on przecież wspierał feudalizm. Zawsze wydawało mi się to niezrozumiałe: ocenianie postaci historycznych tak, jakby miały naszą wiedzę, jakby myślały naszymi dzisiejszymi kategoriami. Mieszko nie mógł poznać zalet demokracji parlamentarnej, tak jak Krzysztof Kolumb nie stosował na swoich okrętach zasad BHP, a producenci pierwszych samochodów nie montowali w nich pasów bezpieczeństwa. Przecież zastosowanie danego rozwiązania jest niemożliwe przed jego wynalezieniem.

Tylko… co z tego, że ja tak uważam? To nie znaczy, że inni też tak myślą. Co gorsza, ich może być więcej. I tu przychodzi konstatacja, że to samo może dotyczyć nas, że uczestniczymy w grze, której zasad nie znamy, bo one jeszcze nie powstały. Ale powstaną i kiedyś zostaną użyte do oceny naszego postępowania. A gdyby tak spróbować zgadnąć, przewidzieć już dziś te przyszłe reguły?

Każdy, kto próbował się bawić w futurologię, wie, jak niewdzięczne to zajęcie. Przewidywanie przyszłości nie polega na rozłożeniu na stole wykresów z danymi z lat ubiegłych i prostym wyrysowaniu ciągu dalszego. Czytaj dalej.

Przesłanie filmu Metropolis z 1926 roku nie straciło nic ze swej aktualności. A jak się lepiej zastanowić, to po blisko stu latach jest aktualne nawet bardziej.

Tyle pięknej teorii, czas na praktykę. Jedną z głównych zalet maszyn jest brak emocji. Działają bezdusznie, według chłodnych algorytmów i robią dokładnie to, czego od nich oczekujemy. Nikt już nie próbuje traktować poważnie praw robotyki Asimova, czy późniejszych „nowelizacji”. Po co dodawać do drona-zabójcy opcję sumienia? Jak się chwilę zastanowić, to sami z wielką determinacją budujemy coś, co może nas zniszczyć, nawet nie czując przy tym cienia smutku. Czy refleksji. (more…)

Większość ludzi uważa, że większość ludzi to kretyni. A skoro tak, to nie warto rozmawiać z nikim, kto ma poglądy inne od moich. Szybkim truchtem zmierzamy w kierunku rzeczywistości grup okopanych na stanowiskach i nie dopuszczających jakichkolwiek negocjacji. (more…)

Niedawno udzieliłem wywiadu czeskiemu portalowi elonx.cz, poświęconemu projektom Elona Muska. Wywiad przeprowadził Vlastimil Švancara, a rozmawialiśmy głównie o skutkach wprowadzenia technologii BMI (BCI), czyli interfejsów mózg-maszyna.

Wywiad można przeczytać tutaj, a dla tych, którzy nie znają języka czeskiego, poniżej dodaję polską wersję.

– Na czym Pan teraz pracuję? Może się wydawać, że czas pandemii dla pisarza nie jest taki zły – ludzie siedzą w domu, czytają książki. Pan też może siedzieć i pisać… :)

Teraz pracuję nad powieścią SF dla dorosłych, której akcja będzie się rozgrywała w niedalekiej przyszłości. Na razie nie chcę mówić o tym nic więcej. Dla pisarza pandemia i lockdown aż tak wiele nie zmieniają. Pisanie to praca samotna. Brakuje mi jednak kawiarni, w których zdarzało mi się siadać z laptopem i pisać. (more…)

Jakiś czas temu uczestniczyłem w spotkaniu on-line podczas Międzypokoleniowego Festiwalu Literatury Dziecięcej Ojce i Dziatki. Udało mi się odpowiedzieć ledwie na małą część pytań. Obiecałem pozostałe zebrać, posegregować i odpowiedzieć na nie później. Tak też zrobiłem, przez co powstało coś w rodzaju wywiadu. Zapraszam do czytania.

Parę osób pytało o narzepki (moral patches) z logiem serii FNiN. Zrobiliśmy je i są już dostępne w sklepie internetowym Powergraphu. Zresztą jest tam też trochę innych gadżetów. Także, częstujcie się :)